Tez: Sosyal medya çoğumuz farkında olmasak da giderek daha büyük bir toplumsal sorun haline geliyor, ve insanlar hipnotize olmuşçasına bu platformlara bağ(ım)lı. Oysa ki sorun bireyde aranmamalı. Bazı girişimciler toplumu polarize etmenin para kazandırdığının farkına varımış. Sosyal medya kanun ve düzenlemeleri önümüzdeki birkaç yıl içinde çok daha katı olacak.

Şimdi instagram uygulamanızı açın ve ayarlardan günde ortalama kaç dakika harcadığınıza bakın [1]. Yarım saat, bir saat, iki saat?

Son 24 saat içinde beğendiğiniz fotoğraflardan kaç tanesini hatırlıyorsunuz? Kaç hikaye (story) izlediniz? En yakın arkadaşınızın özel mesaj (dm) üzerinden sizinle paylaştığı son içerik (post) neydi?

Cevap vermekte zorlanıyorsanız yalnız değilsiniz.

Facebook (veya yeni adıyla Meta), art arda gelen ve bitmek bilmeyen video/resimler zinciriyle otopilotta şuursuzca gezmenizi ve geçirebileceğiniz kadar vakit geçirmenizi istiyor. Bunun için dünyanın en iyi nöro- ve davranış bilimcilerine yılda milyonlarca dolar ödüyor. Neden? İnsanların bakmaktan kendini alamadığı bir platformda kim reklam vermek istemez ki?

Kahneman bu davranışımızı Sistem 1 düşünce modeliyle açıklıyor:

• bilinçsiziz (son beğendiğimiz içeriklerin çoğunu hatırlamıyoruz),
• hızlıyız (ekranı durmadan bir o yana bir bu yana kaydırıyoruz),
• çağrışımlara açığız (rastgele bir fenomenin paylaştığı fotoğraftan bir ayakkabı markasının sayfasına gidiyoruz, oradan ise deniz kenarında lüks villaların paylaşıldığı başka bir sayfaya… ve oradan bir iç mimarlık/tasarım foto bloğuna, ve süreç böyle devam ediyor…) ve son olarak
• oto-pilottayız (zaman zaman parmağınızın refleksif olarak telefon ekranınızdaki instagram logosuna gittiğini fark ettiğiniz oldu mu hiç?).

https://lh5.googleusercontent.com/k8AZt7aMJjsZTnIRQHUo73mAUbqXvNxt0j89SPuEBYT7NUhsu4i0P9ysvuSAfLzqQ17YThRpW6qOJXzDeOQFw6tXIVwWWHyAeXbGuHSvsoPgR6aJyvM0PZTudF7GTFq-6lb6ZZMd

Peki instagram/Facebook’ta en çok layk alan içerikler neler?

Hemen söyleyeyim, insan doğasının temelinde yatan dürtüler: yemek (cznburak), sex (popo paylaşan modeller) ve şiddet (fiziksel şiddetten ziyade kullanıcıların baktıklarında veya okuduklarında sinirlenecekleri tipte içerikler).

Doğal olarak, instagram/Facebook’ta en çok paylaşılan içerikler de yine aynıları. E daha çok layk almak için daha çok insanın ilgisini çekmek lazım.